سال ۱۳۰۱ هجری شمسی
| ۱۵ - قرن ۱۴ هجری شمسی - ۱۳ | |
| حکومت‌های سرزمین‌های اسلامی | |
|---|---|
| قاجار در ایران | احمدشاه |
| بارَک‌زایی در افغانستان | شاه امان‌الله |
| هاشمی در عراق | فیصل بن حسین (فیصل اول) |
| وقایع مهم | |
| تاسیس حوزه علمیه قم | |
| تولدها | |
| حسینعلی منتظری | |
| وفات‌ها | |
| محمد ارباب قمی | |
سال ۱۳۰۱ هجری شمسی اولین سال قرن ۱۴ شمسی، برابر با سال‌های ۱۳۴۰ و ۱۳۴۱ق و سال‌های ۱۹۲۲ و ۱۹۲۳م است. در این سال، احمدشاه قاجار پادشاه ایران و فیصل بن حسین هاشمی حاکم عراق بوده است.
حوزه علمیه قم در این سال تاسیس شد و گروهی از علمای نجف به ایران تبعید شدند. محمد ارباب قمی از درگذشتگان این سال است.
وضعیت کلی
اولین روز سال ۱۳۰۱ش با ۲۳ رجب ۱۳۴۰ق و ۲۲ مارس ۱۹۲۲م و آخرین روز آن با سوم شعبان ۱۳۴۱ق و ۲۱ مارس ۱۹۲۳م مصادف بوده است. در این سال، احمدشاه قاجار در ایران فیصل بن حسین هاشمی در عراق، یحیی بن محمد المنصور ملقب به متوکل در یمن، و امان‌الله بن حبیب‌الله در افغانستان حکومت می‌کردند.
رویدادها
- ۳ فروردین: تأسیس حوزه علمیه قم به دست شیخ عبدالکریم حائری یزدی.
- اواخر خرداد: تحصن تعدادی از عالمان شیعه در مسجد جامع بغداد برای مخالفت با برخی از مواد معاهده بین فیصل اول، شاه عراق و دولت بریتانیا.
- مرداد: جامعه دیانت تهران اعلامیه‌ای در حمایت از اعتراض عالمان عراق صادر کرد.
- حزب النهضة العراقیة به عنوان یک حزب اسلامی توسط شیعیان در کاظمین تاسیس شد. دبیرکل آن محمد امین الجرجفجی بود. فعالیت این حزب در ۱۹۲۹م/۱۳۰۸ش توسط حکومت عراق متوقف شد.
- شهریور: تبعید یا سفر محمد خالصی‌زاده، سید محمد صدر (فرزند سید حسن صدر) و چند عضو حزب الوطنی از عراق به ایران در اعتراض به دخالت بریتانیا در امور عراق. آنان جمعیت بین‌النهرین و نشریه لواء النهرین را در ایران تاسیس کردند.
تولدها و درگذشت‌ها
- ۱۱ فروردین: ولادت عبدالرحیم ربانی شیرازی، فقیه شیعی، عضو مجلس خبرگان قانون اساسی، مجلس خبرگان رهبری و شورای نگهبان.
- ۱۲ اردیبهشت: ولادت حبیب‌الله فضائلی، روحانی، خوشنویس و پژوهشگر.
- ۱۶ تیر: درگذشت زین‌العابدین مرندی از فقیهان استان آذربایجان.
- ۱ مهر: ولادت حسینعلی منتظری از مراجع تقلید، عضو شورای انقلاب اسلامی ایران، رئیس مجلس خبرگان قانون اساسی و قائم‌مقام رهبری جمهوری اسلامی ایران از ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۸ش.
- ۱۷ آذر: درگذشت عبدالعلی هروی (تولد:۱۲۳۵ش) عالم و فعال اجتماعی مشهور زمان ناصرالدین شاه و اهل هرات.
- ۱ اسفند. تولد سید تقی طباطبائی قمی، مجتهد و از شاگردان ابوالقاسم خوئی. (۵ رجب ۱۳۴۱ق)
- ۲۹ اسفند: ولادت عبدالحسین زرین‌‌کوب پژوهشگر برجسته ادبیات و تاریخ ایران و اسلام.
- درگذشت محمد ارباب قمی از فقیهان شیعه و نویسنده الاربعین الحسینیة.
- ولادت سید جواد مصطفوی نویسنده و پژوهشگر دینی، از مترجمان و شارحان اصول کافی.
- ولادت محمود رامیار نویسنده و قرآن‌پژوه.
- ولادت محمد شریف‌رازی مورخ و تراجم‌نگار.
- کشته‌شدن زایر خضر خان اهرمی از مبارزان علیه انگلیس در جنگ جهانی اول
- درگذشت بیضای اردبیلی شاعر مرثیه‌سرا
- درگذشت اسماعیل نوبری از مشروطه‌خواهان تبریزی و فعالان حزب دموکرات محمد خیابانی
پانویس
- ↑ باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید: راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ۱۳۸۱ش، ص۵۴۰.
- ↑ باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید: راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ۱۳۸۱ش، ص۲۳۵.
- ↑ باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید: راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ۱۳۸۱ش، ص۱۹۸.
- ↑ باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید: راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ۱۳۸۱ش، ص۶۳۹.
- ↑ حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۱۴.
- ↑ مرکز اسناد خارجی، وزارت خارجه ایران، پرونده شماره ۴-۱۶-۱۳۴۰ق.
- ↑ سازمان اسناد ملی ایران، سند شماره ۲-۵۵-۱۰-۲۹۶.
- ↑ زبیدی، موسوعة الاحزاب العراقیة، ۲۰۰۷م، ص۳۵۵-۳۵۶.
- ↑ کوهستانی‌نژاد، مهاجرت علمای عراق به ایران و بازگشت آنان، ۱۳۸۳ش، ش ۴، ص۱۳-۱۶.
- ↑ کوهستانی‌نژاد، مهاجرت علمای عراق به ایران و بازگشت آنان، ۱۳۸۳ش، ش ۴، ص۱۳-۱۵.
- ↑ ، پایگاه اطلاع رسانی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
- ↑ ، سایت انجمن خوشنویسان اصفهان.
- ↑ ، سایت سازمان تبلیغات اسلامی آذربایجان شرقی.
- ↑ خاطرات آیت‌الله منتظری، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۱۳.
- ↑ ناصری داودی، مشاهیر تشیع در افغانستان، ۱۳۹۰ش، ج۳، ص۴۱۰و۴۱۱.
- ↑ دهباشی، «کارنامه زرین»، ص۲۹.
- ↑ ارباب قمی، الاربعین الحسینیه، ۱۳۷۹ش، ص۹.
- ↑ حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۱۲۹.
- ↑ طباطبائی، «رامیار، محمود»، ص۲۷۹.
- ↑ زعفرانی‌زاده، ، ص۱۵۰.
منابع
- ارباب قمی، میرزا محمد، الاربعین، تهران، اسوه، ۱۳۷۹ش.
- باسورث، ادموند کلیفورت، سلسله‌های اسلامی جدید؛ راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ترجمه فریدون بدره‌ای، تهران، مرکز باستان شناسی اسلام و ایران، ۱۳۸۱ش.
- حائری، علی، روزشمار قمری، قم، مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۸۱ش.
- دهباشی، علی، «کارنامه زرین»، در مجله بخارا، شماره۷، مرداد۱۳۷۸ش.
- زبیدی، حسن لطیف کاظم، موسوعة الاحزاب العراقیة، نشر عارف، بغداد، ۲۰۰۷م.
- زعفرانی‌زاده، سعید، ، در دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دایرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۸ش.
- طباطبائی، سیدکاظم، ، در دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دایرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش.
- کوهستانی‌نژاد، مسعود، «مهاجرت علما از عراق به ایران و بازگشت آنان به عراق (۱۳۰۱،۱۳۰۲و۱۳۰۳ش) ۱۳۸۳ش، ش ۴.</ref>
- منتظری، حسینعلی، خاطرات، بی‌جا، اتحاد ناشرین ایرانی در اروپا، ۱۳۷۹ش.
- ، سایت سازمان تبلیغات اسلامی آذربایجان شرقی، تاریخ درج: ۱۵ تیر ۱۳۹۴ش، تاریخ بازدید: ۶ دی ۱۴۰۰ش.
- ، پایگاه اطلاع رسانی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، تاریخ بازدید: ۱۵ آذر ۱۴۰۰ش.
- ، سایت انجمن خوشنویسان اصفهان، تاریخ درج: بهمن ۱۳۹۳ش، تاریخ بازدید: ۱۵ آذر ۱۴۰۰ش.